Русинські новинкы Подкарпатя кунця 20 – зачатка 21 стороча

У совітськый період не могло ся и говорити про якісь русинські масмедія на території Подкарпатської Руси/Закарпатя. Ги знаєме вшыткі, само слово «русин» было под запретом, айбо за періода независимої Украйины у крайи вже зачали фунговати дакотрі русинські культурні и політичні періодичні издания.
Первов новинков на ищи совітському просторі была газета «ОТЦЮЗНИНА», што издавала ся в Ужгороді у 1990 рокови. У кунци 1990-х вчинили попытку возродити «НАШ РОДНЫЙ КРАЙ», котрый у Тячові издавав ся у роках 1998-1999.
«РУСНАЦЬКИЙ СВІТ» – научно-популярный зборник, котрый нерегуларно здавав ся в Ужгороді Русинськым научно-освітным обществом и Научным центром русиністикы (ISBN 966-7838-26-9 (том 2); (978-966-7231-98-9 (випуск 4). Членами редакційної колегиї первых выпускув были Болдижар М. М., доктор историчных наук, професор, Лизанець П. М., доктор філологійных наук, професор, Магочі П.-Р. – академік Канадської АН, Макара М. П., кандидат историчных наук, доцент, Фединишинець В. С., писатель, член Націоналної спілкы писателюв Украйины, Шарга М. И., громадсько-културный діятел. Пуздніше (выпуск 4) редакційна колегія дашто ся поміняла: Алмашій М. И., заслуженый учитель Украйины, краєписець, Болдижар М. М., Жупан Є. Є., заслуженый доктор Украйини, Завадяк М. И., кандидат медичных наук (ошибочно йому у изходных даных зборника «присвойили» званиє заслуженого доктора, айбо проигноровали вченый ступень), Лизанець П. М., Макара М. П., Фединишинець В. С., о. Сидор – кандидат богословя, Шарга М. І.
Ушорювачами булшости выпускув были М. П. Макара и М. И. Алмашій. Другый номер выйшов в 2001 р., четвертый – в 2008 роци. Обьом другого тома быв 152 бокув, четвертого – 248 бокув. Другый том выйшов тиражом 300 дарабув, в четвертому выпускови тираж не вказано. Другый выпуск выйшов у Видавателстві В. Падяка, четвертый – в Информаційно-выдавателскому агентстві «ІВА».
Четвертый том спонсоровали Фонд подпоры розвоя русинської културы (Голова И. Мигович), ПП «Бабука М. М.» (В. В. Гісем), Кредитна спілка «Мрія» (Голова В. Є. Бевзюк).
Отець Димитрій Сидор у разный час издавав новинкы «ПОДКАРПАТСЬКА РУСЬ», «ХРИСТИЯНСЬКА РОДИНА» «РУСИНСЬКЫЙ ПРОРЫВ». «ПОДКАРПАТСЬКА РУСЬ» зачала выходити у 1992 рокови и издавала ся до 2008 рока з невеликыма перерывом.
«ХРИСТИЯНСЬКА РОДИНА» – новинка Закарпатського Православного Общества им. Кирила и Мефодія. Свідоцтво про державну реєстрацію: серія 3Т № 95 від 31.08.1996 р. Выходила два разы в місяць из авуста 1996 рока. Редактор о. Димитрій СИДОР. Печатала ся у издателстві «Закарпаття». Тираж 1 500 дарабув.
З септембра 1991-го рока, на зачатку в Берегові, а з новембра 1999 до апріля 2001рока – в Ужгороді было издано 15 номерув новинкы «РУСИНСЬКА БИСІДА» под редакцийов Ивана Петровція.
Хустськоє регіоналноє общество Подкарпатськых русинув печатало новинку «РУСИНСЬКА ГАЗЕТА», а М.Данч у Нижньому Селищі Хустського района издавав «ПРАВДУ РУСИНСЬКУ».
Из регистрацийов у 2009 рокови ГО «Русинська родина», у Виноградові В.Лендєлом была вчинена новинка под єднойменнов назвов «РУСИНСЬКА РОДИНА» (реєстраційне свідоцтво: Серія 3т № 492/84Р від 12.08.2009 р.). Первый номер датує ся 1 септембром 2009 рока. Головным редактором быв Василь Бедзір. Печатала ся новинка в Ужгородськуй варишськуй печатні. Другый номер датованый 24 септембром 2009 р. Заявленый тираж 3 000 дарабув.
Доста стабілно профунговала русинська газета «ПОДКАРПАТСЬКИЙ РУСИН», (2005- фебруар 2016 рр.), котрої выйшло в світ 67 номерув. Она найшла свого читателя и была фест популарна на Подкарпатю.
Айбо вшытко ся вперало у фінансованя. Кедь и появляв ся меценат, котрый быв валовшен платити выпуск дакотрої русинської періодикы, то из часом по котруйсь неипнуй причині вун отказовав ся йсе робити и вже зачата, розрекламована и зарегистрована новинка одмирала. Хоть пуслідный час така судьба постигає не лем русинські печатні издания, а и украйинські – люде перехотять до хоснованя интернет-ресурса, а печатноє слово потихи одмерать.
У 2015 році у краї печатав ся часопис Світової Рады русинов «Г ОЛОС РУСИНА». Ся новинка издавала ся за гроші меншинського міністерства Словакиї и на тот рук се быв пятый рочник.
Після того як Словацька держава одказала фінансовати «ГОЛОС РУСИНА», Закарпатськоє обласноє общество им. А.Духновича зачало издавати културно-белетристичный журнал «ОТЦЮЗНИНА», котрый на днесь є єдиным печатным русинськым органом на Подкарпатю и тко знає, што нас чекать у футурушньому часі …

Юрий Шипович

30 децембра 2016

Залишити відповідь

Ваша e-mail адреса не оприлюднюватиметься. Обов’язкові поля позначені *